Cmentarz choleryczny

Cmentarz znajduje się w trudno dostępnym miejscu między nasypami torów kolejowych, biegnących między Rondem Starzyńskiego a ulicą Odrowąża na wysokości basenów przy ulicy Namysłowskiej.

Starszy cmentarz epidemiczny istniał co prawda na Golędzinowie jednak z powodu małej powierzchni i wybuchu kolejnej epidemii cholery zabrakło na nim miejsca. Nowy cmentarz, którego projektantem był inż. Henryk Sumiński, został otwarty 16 listopada 1872 roku jako miejsce pochówku 478 zmarłych na epidemię cholery, która nawiedziła Pragę w latach 1872-1873. W latach okupacji i późniejszych cmentarz popadał stopniowo w ruinę, stał się miejscem zbiórki poszukiwaczy złomu i wandali.

Od 2005 r. teren cmentarza został oczyszczony przez grupę społeczników, a mogiła została wybetonowana aby zapobiec wykopywaniu szczątków ludzkich.

W 2009 r. z inicjatywy Przedsiębiorstwa Napraw Infrastruktury Sp. z o.o. Z siedzibą w Warszawie Zakład Mazowiecki podjęto zbiorowy trud uratowania cmentarza od zniszczenia.

W marcu 2009 r. 24 firmy (organizatorzy, wykonawcy robót, dostawcy materiałów, spółki kolejowe) biorące udział w modernizacji linii kolejowej Warszawa-Gdańsk na odcinku Warszawa Wschodnia Osobowa - Legionowo i st. Nasielsk, podpisały list intencyjny w sprawie rewaloryzacji cmentarza. Do tego grona dołączyło kolejnych 20 firm – w tym także nie związanych bezpośrednio z prowadzoną modernizacją linii kolejowej.

Pozyskano do współpracy także władze dzielnicy, Stołecznego Konserwatora Zabytków, Muzeum Warszawskiej Pragi, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, spółki przewozowe PKP INTERCITY, PKP CARGO, Koleje Mazowieckie a także Policję, Straż Miejską i Służbę Ochrony Kolei. Podczas prac porządkowych został odtworzony kamienny pomnik wg projektu Andrzeja Bernera. Zrekonstruowano również otaczający go ceglany mur. Wzmocnione zostały także fundamenty grobu, wycięto dziką roślinność, zaburzającą pierwotny układ drzew na terenie cmentarza i zagrażającą zabytkowym murom. Mogiłę otoczono parkanem dodatkowo zabezpieczającym ją przed dewastacją oraz uniemożliwiającą dostęp osób postronnych.

Na cmentarzu cholerycznym, zgodnie z posiadanymi informacjami i przekazami ustnymi, chowani byli zamordowani na terenie praskich katowni członkowie Wojska Polskiego i Armii Krajowej.